Dziś porozmawiajmy o powierzni Słońca. Wiemy jednak, że Słońce jest rozgrzaną kulą gazową i w związku z tym trudno mówić o powierzchni w sensie dosłownym. Z drugiej jednak strony tarcza Słońca ma wyraźny brzeg sugerujący istnienie dobrze określonej warstwy będącej źródłem promieniowania widzialnego, czyli promieni Słonecznych. Ta warstwa nosi nazwę fotosfery i jest najbardziej wewnętrzną warstwą atmosfery słonecznej o grubości około 500 km. Temperatura fotosfery wynosi około 5500^oC.

Oglądając Słońce możemy zaobserwować zmniejszanie się jasności tarczy słonecznej tuż przy brzegu. Oprócz zmniejszonej jasności również barwa na brzegach Słońca wydaje się bardziej czerwona. Zjawisko to znane jest jako pociemnianie brzegowe i zależy od temperatury fotosfery (w środku tarczy słonecznej temperatura jest najwyższa, a na brzegach niższa).

Obserwacje fotosfery wykazały, że powierzchnia Słońca ma subtelną strukturę, przypominającą ziarnka ryżu. Poszczególne ziarna noszą nazwę granul, a całe zjawisko nazywane jest granulacją. Średnice granul są bardzo różne i wynoszą od 150 km do 1000km. Pojedyncza granula „żyje” przeciętnie 10 minut, po których się rozpływa, a na jej miejscu pojawia się inna.

W zewnętrznej warstwie Słońca, wysyłającej ku nam światło, widać przejawy różnego rodzaju aktywności. Największymi obiektami dostrzegalnymi na fotosferze są ciemne plamy o nieregularnych kształtach. Każda plama składa się z ciemnego centralnego jądra, nazywanego też cieniem plamy oraz półcienia otaczającego to jądro. Rozmiary plam są różne: najmniejsze mają średnicę zbliżoną do rozmiarów granul, natomiast średnice największych plam sięgają kilkudziesięciu tysięcy kilometrów. Plamy występują na Słońcu zazwyczaj w grupach, które mogą dochodzić do olbrzymich rozmiarów. Duże grupy mogą składać się ze stu lub więcej plam. Zarówno grupy, jak i pojedyncze plamy tworzą się w pobliżu równika Słońca, a tylko wyjątkowo spotykane są na szerokościach większych niż 35^o.

Temperatura plam jest niższa od temperatury fotosfery, stąd przez kontrast, plamy wydają się ciemne. Czas „życia” pojedynczej plamy wynosi od kilku do kilkudziesięciu godzin, ale obserwuje się również plamy pozostające na powierzchni Słońca nawet przez kilka miesięcy.

W nowo powstałej grupie plam na ogół wyróżniają się dwie plamy. Jedna widoczna jest po zachodniej stronie, a druga po wschodniej stronie grupy. Z plamami związane jest silne pole magnetyczne, przy czym magnetyzm plamy wschodniej i zachodniej ma znak przeciwny.

Liczba plam na Słońcu jest zmienna. Są lata, gdy widzimy je w dużej obfitości, w innych zaś latach dostrzegamy je stosunkowo rzadko i w małej liczbie.

Średni okres występowania plam na Słońcu wynosi 11 lat, chociaż okresowość ta nie jest jednak całkowicie regularna, bo zaobserwowano występowanie maksimum plam w odstępach od 7 do 17 lat.

W trakcie danego cyklu wszystkie plamy znajdujące się w jednej części grupy na danej półkuli mają taką sama biegunowość. Po wystąpieniu minimum aktywności pierwsze plamy nowego cyklu w zachodniej części grupy na tej samej półkuli mają biegunowość przeciwną. W ten sposób należałoby mówić raczej o 22-letnim cyklu aktywności słonecznej.

Na powierzchni Słońca występują również protuberancje, czyli ogromne wyrzuty materii. Dzielimy je na dwie grupy: spokojne i aktywne. Protuberancje spokojne występują na obrzeżach obszarów aktywnych lub pomiędzy nimi w postaci pionowo sterczących kurtyn o strukturze włóknistej. Ich przeciętne rozmiary, to: długość 200 000 km, wysokość 50 000 km, grubość 6 000 km. Czas „życia” protuberancji wynosi od kilku tygodni do jednego roku.

Protuberancje aktywne występują na ogół nad obszarami aktywnymi. Charakteryzują się względnie krótkim czasem życia (od kilku minut do kilku dni), a poruszająca się materia ma prędkość od kilkudziesięciu do 2000 km/ms. Temperatura materii tworzącej protuberancję wynosi około 10 000K. Liczba obserwowanych protuberancji oraz ich wielkość jest również bardzo silnie związana ze stopniem aktywności słonecznej.

Do chwili obecnej nie jest w pełni jasna przyczyna zmiennej aktywności Słońca. Najprawdopodobniej ma ona związek z cyklicznymi procesami zachodzącymi w warstwach leżących pod fotosferą u podstawy strefy konwektywnej.